វិធី ១០ យ៉ាងពីការបង្រៀនរបស់ព្រះពុទ្ធក្នុងការក្លាយជាមនុស្សដែលរឹងមាំ

ព្រះពុទ្ធគឺជាទស្សនៈវិទូមួយរូបដែលបានលះបង់អ្វីៗគ្រប់យ៉ាង រួមទាំងរាជបល្ល័ង្គរបស់ខ្លួន ដើម្បីបេសកកម្មមួយ គឺការស្វែងរកសេចក្តីសុខពិតប្រាកដសំរាប់មនុស្សលោក។ ដោយសារការខិតខំប្រឹងប្រែង ព្រះពុទ្ធបានក្លាយជាបុគ្គលដែលបានរកឃើញនូវចម្លើយនៃសំនួរដ៏សំខាន់នេះ។ ខាងក្រោមនេះគឺជាវិធីសាស្ត្រទាំង ១២ យ៉ាងដែលជួយឲ្យអ្នកក្លាយជាមនុស្សរឹងមាំ និងទទួលបានសេចក្តីសុខពិតប្រាកដ មិនថាអ្នកជួបរឿងបែបណាក្នុងជីវិត។

១. ការជេរ ការប្រមាថ – អ្នកផ្តល់អំនាចទៅឲ្យពាក្យសំដី

ពាក្យជេរ ប្រមាថផ្សេងៗមានអំនាច ថាមពលតែពេលដែលអ្នកអនុញ្ញាតិវាឲ្យមានឥទ្ធិពលលើអ្នកប៉ុណ្ណោះ។ ព្រះពុទ្ធធ្វើការប្រៀបធៀបវាទៅនឹងដុំថ្មមួយដុំដែលបោះចូលទៅក្នុងត្រពាំងមួយ ដែលវានឹងធ្វើឲ្យមានរលកកើតឡើង ប៉ុន្តែនៅពេលណាមួយ ទឹកនឹងត្រលប់ទៅកាន់ភាពនឹងថ្កល់ឡើងវិញ។ ការប្រកាន់ភ្ជាប់នូវកំហឹង វាដូចជាការផឹកថ្នាំពុលខ្លួនឯង ហើយរំពឹងថា អ្នកដែលអ្នកកំពុងខឹង នឹងទទួលរងទុក្ខសោក។ ពាក្យដែលនិយាយចេញមកដោយនរណាម្នាក់វាគ្រាន់តែឆ្លុះបញ្ចាំងពីបញ្ហាផ្ទាល់ខ្លួនរបស់បុគ្គលម្នាក់នោះប៉ុណ្ណោះ វាមិនមែនជាការបញ្ជាក់ពីតម្លៃរបស់អ្នកឡើយ។ ដោយការបោះបង់ចោលនូវភាពអវិជ្ជមាន អ្នកនឹងអាចរក្សានូវសន្តិភាពខាងក្នុងរបស់អ្នក ជាជាងការតបដោយប្រើអារម្មណ៍។

២. ប្រែក្លាយអ្នករាល់គ្នាទៅជាគ្រូរបស់អ្នក -​ ការរៀនពីរាល់បទពិសោធន៍

រាល់មនុស្សដែលអ្នកជួប មិនថាគេផ្តល់ភាពរីករាយ ឬក៏បញ្ហាលំបាកដល់អ្នក តែងតែមានអ្វីមួយដើម្បីបង្រៀនអ្នក។ ការមានផ្នត់គំនិតបែបនេះអាចជួយឲ្យអ្នកអាចប្រែក្លាយបញ្ហាអវិជ្ជមានទៅជាមេរៀនសំរាប់ការរីកចម្រើន។ ជាឧទាហរណ៍ បើសិនជានរណាម្នាក់ធ្វើអំពើអសីលធម៌មកលើអ្នក អ្នកអាចធ្វើការអត់ធ្មត់ ជាមួយក្តីមេត្តា ជំនួសឲ្យការតបដោយសកម្មភាពអវិជ្ជមាន។ ដូចដែលព្រះពុទ្ធបានបង្រៀនថា នៅពេលដែលអ្នកចេះស្រលាញ់អ្នកដទៃ អ្នកក៏កំពុងអភិវឌ្ឍខ្លួនឯងផងដែរ។ ដោយការមើលទៅកាន់អ្នកដទៃជាគ្រូរបស់អ្នកវិញ អ្នកនៅតែអាចរក្សាបាននូវចិត្តទូលាយ បន្តការរៀនសូត្រ និងមានតុល្យភាពផ្នែកអារម្មណ៍។

៣. ប្រែក្លាយការច្រណែនទៅជាគម្រូល្អ – ការជំរុញទឹកចិត្ត មិនមែនការឈ្នានីស

ការច្រណែនអាចនឹងបង្កអន្តរាយ ប៉ុន្តែអ្នកអាចបង្វែរវាទៅជាការលើកទឹកចិត្តសំរាប់ការរីកចម្រើនខ្លួនឯងបាន។ ជំនួសឲ្យការមានអារម្មណ៍មិនល្អអំពីភាពជោគជ័យរបស់អ្នកដទៃ អ្នកគួរតែកោតសរសើរនូវភាពល្អរបស់ពួកគេ និងទទួលយកភាពល្អទាំងនោះមកដាក់ខ្លួនអ្នក។ ការច្រណែនតែងនាំមកនូវអារម្មណ៍អវិជ្ជមាន ប៉ុន្តែការប្តូរការផ្តោតទៅកាន់ការកសាងខ្លួនឲ្យប្រសើរជាងមុន នោះអ្នកនឹងនៅតែអាចរក្សាចិត្តវិជ្ជមានបាន។

៤. តឹងរ៉ឹងចំពោះខ្លួនឯង ប៉ុន្តែចិត្តទូលាយចំពោះអ្នកដទៃ – វិន័យខ្លួនឯងប្រកបដោយក្តីមេត្តា

អ្នកត្រូវបដិបត្តិខ្លួនឯងឲ្យស្របតាមរបៀបរបបថ្លៃថ្នូរ ខ្ពង់ខ្ពស់ ខណៈដែលមានការអធ្យាស្រ័យចំពោះកំហុសរបស់អ្នកដទៃ។ នេះមានន័យថា ការព្យាយាមធ្វើខ្លួនឲ្យបានល្អប្រសើរ ដោយមិនមានចិត្តគំនិតប្រកាន់ច្រើន។ ព្រះពុទ្ធបានរំលឹកយើងថា អ្នក ខ្លួនអ្នកក៏ដូចអ្នកដទៃផ្សេងទៀតក្នុងចក្រវាឡនេះ សុទ្ធតែសាកសមនឹងទទួលបានការស្រលាញ់ និងមេត្តា។ ដោយការមានវិន័យខ្លួនឯង អ្នកអាចអភិវឌ្ឍនូវការគោរពខ្លួនឯង និងការរីកចម្រើនផ្ទាល់ខ្លួន។ ដូចគ្នានេះដែរ ការចេះអធ្យាស្រ័យចំពោះភាពមិនល្អឥតខ្ជោះរបស់អ្នកដទៃនឹងជួយបង្កើតនូវការសណ្តោសប្រណី និងទំនាក់ទំនងកាន់តែរឹងមាំ។

៥. គ្មាននរណាម្នាក់អាចធ្វើឲ្យអ្នកឈឺចាប់ដោយគ្មានការអនុញ្ញាតិរបស់អ្នកបានទេ – រៀនគ្រប់គ្រងអារម្មណ៍របស់អ្នក

ការប្រតិកម្មតបរបស់អ្នកនឹងកំណត់ពីការរងទុក្ខសោករបស់អ្នក មិនមែនសកម្មភាពរបស់អ្នកដទៃនោះទេ។ ព្រះពុទ្ធបានបង្រៀនថា មានតែខ្លួនអ្នកទេដែលអាចជួយសង្រ្គោះខ្លួនអ្នកបាន។ ដូចជាដើមឈើមួយដើមដែលបត់បែន ពត់ពែន យោលទៅយោលមកដោយសារខ្យល់ ប៉ុន្តែនៅតែមិនបាក់ អ្នកត្រូវតែកសាងនូវកំលាំងពីខាងក្នុង ដើម្បីអាចនៅឈរដោយគ្មាននរណាម្នាក់អាចកាច់បំបាក់អ្នកបាន។ ជំនួសឲ្យការបន្ទោសអ្នកដទៃអំពីការឈឺចាប់របស់អ្នក អ្នកត្រូវតែផ្តោតលើការកសាងភាពរឹងមាំតាមរយៈការតាំងចិត្ត និងការឆ្លុះបញ្ចាំងពីខ្លួនឯង។ នៅពេលអ្នកមិនអនុញ្ញាតិឲ្យអ្នកដទៃមានអំនាចលើអារម្មណ៍របស់អ្នក នោះអ្នកពិតជាបានរំដោះខ្លួនពីទុក្ខសោកដែលមិនចាំបាច់ជាច្រើន។

៦. ថាមពលនៃការទទួលយក – ទទួលយកអ្វីៗគ្រប់យ៉ាងដែលកើតឡើង

ការទទួលយកមានន័យថា ការទទួលស្គាល់ការពិត ដោយគ្មានការប្រឆាំង ឬការកាត់សេចក្តី។ ព្រះពុទ្ធបានបង្រៀនថា ចូរទទួលយកអ្វីៗគ្រប់យ៉ាងនាពេលបច្ចុប្បន្ន បណ្តោយអតីតកាលឲ្យវាទៅចុះ និងមានជំនឿមុតមាំចំពោះអនាគតដ៏ភ្លឺស្វាង។ ការប្រឆាំងនឹងអ្វីដែលអ្នកមិនអាចផ្លាស់ប្តូរបានវាគ្រាន់តែធ្វើឲ្យអ្នកអស់កំលាំងឥតប្រយោជន៍ប៉ុណ្ណោះ។ ការប្រឆាំងនឹងការផ្លាស់ប្តូរ វាប្រៀបដូចជាការចែវទូកបញ្ច្រាស់ទឹកទន្លេអញ្ចឹង វានឹងធ្វើឲ្យអ្នកអស់កំលាំងឥតប្រយោជន៍ប៉ុណ្ណោះ។ ការទទួលយកមិនមែនជាភាពអសកម្មនោះទេ វាគឺជាការឆ្លើយតបទៅនឹងជីវិតប្រកបដោយភាពច្បាស់លាស់ និងវិចារណញ្ញាណ ជាជាងការអន់ចិត្ត។ ដោយការទទួលទាំងរឿងល្អ និងរឿងអាក្រក់ អ្នកអាចកាត់បន្ថយនូវទុក្ខសោក និងស្វែងរកបាននូវសន្តិភាព។

---

៧. ការរស់នៅតាមលំនាំធម្មជាតិ – ដាក់ខ្លួនឲ្យស្របតាមលំហូរធម្មជាតិនៃជីវិត

ការរស់នៅដោយស្របតាមចង្វាក់នៃធម្មជាតិធ្វើឲ្យអ្នកមានភាពស្ងប់ស្ងាត់ និងតុល្យភាពជីវិត។ ព្រះពុទ្ធបាននិយាយថា ប្រៀបដូចជាទៀនមួយដើមដែលមិនអាចឆេះដោយគ្មានភ្លើង មនុស្សម្នាក់មិនអាចរស់បានដោយគ្មានការចេះដឹងអំពីការអប់រំផ្លូវចិត្តនោះទេ។ ការយល់ដឹងពីវដ្តនៃធម្មជាតិ (កើត ចាស់ ស្លាប់ កើតឡើងវិញ) បានបង្រៀនយើងថា ការផ្លាស់ប្តូរជារឿងធម្មតា។ ការអនុវត្តជីវិតបែបសាមញ្ញ ភ្ញាក់ឡើងជាមួយពន្លឺព្រះអាទិត្យ បរិភោគអាហារស្រស់មានជីវជាតិ និង​ការចំនាយពេលនៅខាងក្រៅ វានឹងកាត់បន្ថយអារម្មណ៍ស្រ្តេសបាន។ ការគោរពនិងថែរក្សាបរិស្ថានធម្មជាតិជួយបង្កើននូវទំនាក់ទំនងរបស់អ្នកជាមួយពិភពលោក និងនាំមកនូវសន្តិភាព។

---

៨. ផ្តោតលើការរស់នៅសុចរិតទៀងត្រង់ – សកម្មភាពរបស់អ្នកកំណត់ជីវិតរបស់អ្នក

គំនិត ពាក្យសំដី និងសកម្មភាពរបស់អ្នកនឹងកំណត់ពីអនាគតរបស់អ្នក។ ព្រះពុទ្ធបានបង្រៀនថា ចិត្តគឺជាអ្វីៗគ្រប់យ៉ាង អ្នកគិតពីអ្វី អ្នកនឹងក្លាយជាបែបហ្នឹង។ ការរស់នៅដោយសុចរិតភាពជាការអនុវត្តនូវ៖

• ​ភាពស្មោះត្រង់ ជួយបង្កើនទំនុកចិត្ត និងទំនាក់ទំនងរឹងមាំ។
• មេត្តា ករុណា បង្កើតភាពរីករាយ និងភាពពេញចិត្ត។
• ការគោរពរាល់ភាវៈមានជីវិតទាំងអស់ ពង្រឹងការផ្សារភ្ជាប់ទៅនឹងពិភពលោក។

ច្បាប់នៃកម្មផលបង្រៀនយើងថា អំពើល្អ ឬអាក្រក់នឹងត្រលប់ទៅកាន់អ្នកខ្លួនឯងវិញទៅតាមទំរង់ណាមួយ។ ការរស់នៅដោយសុចរិតភាពជួយរារាំងការស្តាយក្រោយ ពិរុទ្ធភាព និងលទ្ធផលអវិជ្ជមាន ដែលវានឹងនាំឲ្យទទួលបាននូវសន្តិភាពពីខាងក្នុង និងកំលាំងនៃសីលធម៌។

៩. ការអនុវត្តការដឹងគុណប្រែក្លាយការយល់ឃើញរបស់អ្នក

ការដឹងគុណអាចផ្លាស់ប្តូរការផ្តោតរបស់អ្នកពីអ្វីដែលអ្នកខ្វះខាតទៅលើអ្វីដែលអ្នកកំពុងមាន ដែលវាជួយបង្កើនសុខុមាលភាពផ្លូវចិត្តរបស់អ្នក។ បើទោះបីជាអ្នកឋិតក្នុងស្ថានភាពលំបាកបែបណាក៏ដោយ វានៅតែមានរបស់ល្អដែលអ្នកគួរអរគុណ ឬដឹងគុណ។ ការអនុវត្តការដឹងគុណបានទៀងទាត់ជួយបង្កើតភាពវិជ្ជមាន ពង្រឹងទំនាក់ទំនង និងកាត់បន្ថយស្រ្តេស។ របៀបអនុវត្តការដឹងគុណងាយៗដែលអ្នកអាចធ្វើដូចខាងក្រោម៖

• សរសេរកំណត់ហេតុនិយាយពីការដឹងគុណ
• ការអរគុណទៅកាន់អ្នកដទៃ
• ការពិនិត្យ និងកើតសរសើរចំពោះភាពរីករាយតូចៗនៅក្នុងជីវិត
• ការធ្វើទង្វើបង្ហាញពីចិត្តល្អ សប្បុរសធម៌ជាដើម ដើម្បីពង្រីកភាពវិជ្ជមាន។

ការដឹងគុណជួយបង្កើតផ្នត់គំនិតដែលរឹងមាំមួយដែលជួយឲ្យយើងអាចហែលឆ្លងដំណើរជីវិតដែលមានឡើងមានចុះប្រកបដោយភាពងាយស្រួលនិងសុទិដ្ឋិនិយម។

១០. ទុកចិត្តលើដំណើរការ និងបោះបង់ចោលការចង់ត្រួតត្រា

ការភ្ជាប់ខ្លួនទៅនឹងលទ្ធផលជាក់លាក់ណាមួយបង្កជាទុក្ខសោក ឬការខកចិត្ត។ ជាជាងការព្យាយាមគ្រប់គ្រងអ្វីៗគ្រប់យ៉ាង អ្នកត្រូវមានទំនុកចិត្តថា អ្វីៗគ្រប់យ៉ាងនឹងត្រូវទៅតាមដំណើររបស់វា។ ការបណ្តោយតាមដំណើរដែលត្រូវកើតឡើង នឹងនាំមកនូវសន្តិភាព ការសម្របខ្លួន និងការទទួលយកនូវភាពមិនអាចដឹងមុនរបស់ជីវិត។ អ្នកអាចអនុវត្តគោលការណ៍ខាងក្រោមនេះក្នុងផ្នែកផ្សេងៗនៃជីវិតរបស់អ្នកដូចជា៖

• ទំនាក់ទំនង ទទួលស្គាល់ថា គេជាមនុស្សបែបហ្នឹង ជាជាងព្យាយាមផ្លាស់ប្តូរពួកគេ
• ការងារ ទទួលយកបញ្ហាប្រឈមជាឳកាសសំរាប់ការអភិវឌ្ឍខ្លួនឯង
• បញ្ហាផ្ទាល់ខ្លួន សម្របខ្លួនទៅនឹងការផ្លាស់ប្តូរដែលមិនបានគិតដល់ជាមុន ជាជាងការប្រឆាំងវា។

ការរស់នៅក្នុងពេលបច្ចុប្បន្នជួយអ្នកឲ្យទទួលបានភាពរីករាយ និងភាពពេញចិត្ត ជាជាងការបារម្ភមិនឈប់ឈរពីអនាគត។ ការមិនជាប់ជំពាក់មិនមានន័យថាជាការមិនអើពើនោះទេ តែវាជាការរស់នៅក្នុងជីវិតមួយដោយគ្មានបន្ទុកនៃការចង់គ្រប់គ្រង។

ដោយការរស់នៅប្រកបដោយសុចរិតភាព ការដឹងគុណ និងការទុកចិត្តទៅលើដំណើរការ អ្នកនឹងទទួលបាននូវផ្នត់គំនិតដែលស្ងប់សុខ មិនអាចបំបែកបាន ហើយអាចស្វែងរកនូវសន្តិភាពពិតប្រាកដពីខាងក្នុង បើទោះបីជាត្រូវជួបបញ្ហាអ្វីក៏ដោយ។